تکنیک های تمرین در نوازنگی

چرا پیشرفت مستمر در نوازندگی این قدر سخت و مشکل میباشد حتی هنگامیکه مداوم تمرین می کنیم؟ گویا متاسفانه ضرب المثل " کار نیکو کردن از پر کردن است " همیشه مصداق ندارد. برعکس آن عدم تمرین صحیح نتایج ضعیف و نوازندگی ضعیف را به دنبال دارد...

چرا پیشرفت مستمر در نوازندگی این قدر سخت و مشکل میباشد حتی هنگامیکه مداوم تمرین می کنیم؟ گویا متاسفانه ضرب المثل " کار نیکو کردن از پر کردن است " همیشه مصداق ندارد. برعکس آن ،عدم تمرین صحیح نتایج ضعیف و نوازندگی ضعیف را به دنبال دارد.اما چرا؟ بسیاری از ما روش تمرین صحیح و مولد را نمی دانیم. در این مقاله سعی شده است تا پاره ای از تکنیک های تمرین صحیح و مولد عنوان گردد:

مرحله ی اول -آماده سازی:

1- زمان تمرین
بهترین زمان شما چه موقع است؟ اگر در صبح احساس شادابی و نشاط می کنید تمرین خود را صبح زود به انجام رسانید .اگر فکر می کنید بعدازظهر یا شب در اوج انرژی قرار دارید پس در آن زمان تمرین نمایید.
پس از انتخاب زمان مناسب بر اجرای تمرین در آن ساعات ثابت قدم باشید و حداقل به مدت 5 یا 6 روز در هفته تمرین کنید و به جای یک تمرین طولانی ،زمان تمرین را به دو یا سه بخش تقسیم نمایید.

2- مکان
هنگام تمرین مکانی آرام برای زمان تمرین خود در نظر بگیرید تا موجب اختلال در تمرینات شما نشود .تلویزیون خود را خاموش کنید، سی دی پلیر را کنار بگذارید و انسرینگ ماشین را روشن کنید.


3- تهیه ی لوازم
قبل از اینکه نانوثانیه های زمان تمرین خود را محاسبه کنید تمام وسایل لازم برای تمرین را از قبل آماده سازید. یک کاغذ و قلم برای ثبت مشکلات پاساژ و انگشت گذاری حتما لازم خواهید داشت. جا نتی ، صندلی راحت و ...


4- نیازهای بدنی
قبل از شروع به تمرین حتما مقداری آب و میوه و خوراکی (ته بندی کنید) بخورید تا قند خونتان افزایش یابد و احساس راحت تری داشته باشید.در این حالت امکان تمرکز شما بسیار بیشتر خواهد شد. و کمتر امکان وسوسه شدن برای توقف تمرین و سر زدن به آشپزخانه و دستشویی خواهید داشت. به یاد داشته باشید نوازندگی ساز یک فعالیت بی حال و منفعل نیست . شما به انرژی و توان فیزیکی مناسب جهت تمرین با وضعیت نوازندگی نیاز دارید. اگر در حالتی خسته به تمرین می پردازید ممکن است در آینده با شروع تمرینات خود طبق عادت به حالت نوازندگی ضعیف همراه با خستگی برسید.

5- مدت زمان تمرینات
چه مدتی از زمان تمرین روزانه ی شما نامربوط است و چه میزان از مدت تمرین شما باید حساب شود؟ پیگیری تمرینات بر اساس برنامه ی تمرینی زمان بندی شده بسیار عالی می باشد اما چنانچه تمرینات تشریفاتی روزانه به همراه تکرار مکرر و بی برنامه قطعات همراه با افکار و گرفتاری های ذهنی روزمره و بدون تمرکز لازم باشد چنانچه تمرین نکنید بسیار بهتر است. تقویت کردن اشتباهات خود در زمانی که دارای تمرکز ذهنی لازم نیستید و یا بر روی هدف اصلی خود تمرکز نکرده اید بسیار آسان است

مرحله ی دوم –تمرین :

6- گرم کردن
هر دوره ی تمرین باید با گرم کردن و آمادگی لازم برای افزایش قابلیت های انعطاف پذیری و تقویت انگشتان برای اجرای گام ها ، آرپژ ها ، تریل ها و سایر تمرینات صورت بگیرد.

7- تمرین با هدف
برای تمرین خود یک یا جند هدف را از قبل انتخاب کنید و بر روی آن تمرکز کنید. قبل از شروع کار از خود سئوال کنید: امروز میخواهم چه کاری را به انجام برسانم ؟ آیا میخواهم یک قطعه را بی عیب و نقص کنم . به آرامی قطعه جدیدی یاد بگیرم. میخوام آهنگ را دلنشین تر کنم.یا نکات مشکل تکنیکی را حل کنم ؟ دلایل اولویت بندی خود بر روی هر قطعه را مشخص کنید. برای افزایش کیفیت تمرین خود تلاش کنید نه برای افزایش کمیت نتیجه ای متوسط . از مدت زمان تنظیمی برای تمرین کسر یا تجاوز نکنید. تغییرات را میتوان فردا در برنامه اعمال نمود
دوره ی تمرین ساختار یافته کلید موفقیت برای تمرین مولد است . قطعات تمرینات را به زمانهای مناسب کوتاه تقسیم کنید.
ساعت را برای زمان بخش اول تنظیم کنید و تمرین را شروع کنید ، تمرین خود را تا زنگ زدن ساعت متوقف نکنید.بلافاصله ساعت را برای زمان تمرین بخش دوم تنظیم کنید و به تمرین ادامه دهید
همانطوری که در حال تمرین کردن هستید ممکن است نقاط توجه شما به سمت و سوی دیگری منعطف شود .مثلا : آیا کوکم درسته ؟ آیا ریتم را درست اجرا میکنم ؟ کدوم قسمت از اثر نیاز به کار دارد؟
با مغز آماده به حرکت تمرین کنید . 15 دقیقه تمرین با تمرکزصحیح ، بسیار بیشتر از 30 دقیق تمرین ملال آور اثر دارد.

8- قطعات تمرینی را کوچک کنید
یکی از بهترین روشها برای تمرین ، بخش بخش کردن یک قطعه به قطعات کوچکتر و تمرین کردن هر قطعه به صورت مجزا میباشد. مسلما تمرین یک قطعه از ابتدا تا به انتها برای هر کسی هدف اصلی وی محسوب می شود و بدون شک باید به این هدف دست یابد لکن در شروع ، بخش بخش کردن یک قطعه به قطعات کوچکتر و تمرین باعث افزایش تمرکز بر روی قطعه کوچک شده میباشد و هرگونه سهل انگاری در اجرا را از بین خواهد برد. . در حالیکه در نواختن یک قطعه از ابتدا تا انتها ایجاد لکنت و کورکورانه جلو رفتن به وفور به نمایش گذاشته خواهد شد. به نظر بسیاری از مبتدیان یادگیری میزان به میزان هر قطعه و نواختن مکرر آن تا فراگیری کامل آن میزان ، بسیار راه حل مفیدی می باشد.پس از یادگیری چند میزان به تکرار مکرر جملات میتوان پرداخت.

9- بخش های مشکل را ابتدا تمرین کنید
زمانی که در نواختن یک قطعه به بخش مشکلی برخورد می کنید سعی کنید آن بخش را از سایر بخش ها جدا کرده و بدون هیچگونه نگرانی ، فقط به تمرین این بخش در ابتدای تمرینات خود بپردازید. ابتدا آرام و سنگین به جلو بروید ، به عقب برگردید وبار دیگر و بار دیگر و... تمرین نمائید . سپس به تغییر انگشت گذاری و ریتم قطعه بپردازید . مطمئن باشید براحتی ریتم و انگشت گذاری صحیح را به دست خواهید اورد.
یکی از راههای موثر در صدا گیری بهتر ، تمرین کردن با دقت بیشتر بر روی مشکلات پاساژها در یک قطعه و سپس تمرین بر روی بخش های کوچکتر است. عیب های خود را با تکرار تقویت نکنید. مشکل را شناسایی کنید و بعد مصصم به حل آن شوید. نکات مشکل را به آرامی تمرین کنید.یک نوت در هر زمان ، تا زمانی که ریتم ، انگشت گذاری و نوتها را صحیح اجرا کنید. زمانی که قطعه بدرستی نواخته شد ،بخش های کوچک را بارها و بارها بنوازید بتدریج سرعت را بیشتر کنید تا به تمپوی اصلی قطعه برسید. همیشه با سرعت کمتر تمپوی قطعه شروع کردن بسیار ساده تر از شروع کردن با سرعت اصلی و برگشت جهت اصلاح اشتباهات است.

10- همه چیز را تغییر دهید اما بر اساس ترتیب نوت ها
این یک تکنیک مفرح و مطبوع جهت آموزش نوازندگی است. به خصوص برای پاساژهای 16 نت (16 نت دولاچنگ در یک میزان 4/4 ) که مشکل می باشند. کلیه ی نت های دولاچنگ فرد را به چنگ نقطه دار تبدیل کنید و نت های زوج را به همان صورت دولاچنگ اجرا نمایید. و میزان 16 نتی را به دو میزان 8 نتی تبدیل نمایید. این میزان ها را تا آنجا که ممکن است با سرعت بنوازید. هنگامی که به خوبی از اجرای آنها برآمدید عکس این عمل را انجام دهید.یعنی نت های اول دولاچنگ و نت های دوم را به چنگ نقطه دار تبدیل کنید. به همین صورت میتوانید به شکل های متفاوت دلخواه ، ریتم را تغییر دهید. می توانید اکسان یا آرشه های مختلف نیز به کار خود اضافه کنید. پس از انجام این کارها به قطعه ی اصلی خود برگردید و از اجرای ساده و آسان شگفت زده شوید.

11- از مترونوم استفاده کنید
مترونوم وسیله ای استثنایی و سودمند جهت حفظ تمپوست . همچنین توسط آن میتوانید براحتی تشخیص دهید که در کجای یک قطعه ایراد دارید. برای این کار یک خط یا یک جمله از قطعه را در نظر بگیرید سرعت مترونوم را با سرعتی که قابلیت اجرای قطعه بدون هرگونه اشکالی را دارید تنظیم کنید . هنگامیکه به خوبی از اجرای بخش مورد نظر بر آمدید. سرعت را کمی افزایش دهید و پس از اجرای کامل مجددا سرعت را بالاتر ببریدو ..... انتظار این را نداشته باشید که روز بعد بر فرض با سرعت 112 مترونوم ، به خوبی از پس اجرای قطعه برآیید . به همین سبب روز بعد همه ی این مراحل را از ابتدا شروع کنید. پس از چند روز تمرین بهمین شکل ،میزان پیشرفت خود را به خوبی احساس خواهید کرد.
با این کار شما حس ریتم صحیح و بی عیب و نقص را خواهید آموخت. مترونوم به شما انظباط ،بردباری و تمرکز را خواهد آموخت


12- تمرین روزانه
اختلافاتی اساسی بین تمرین روزانه و مرور دروس جهت افزایش کارایی وجود دارد. سعی کنید هر دوی این روشها را به کار گیرید. تمرین روزانه ماندگار تر است. مرور تنها کارایی لازم را نخواهد داشت و در کوتاه مدت مفید است. لذا چنانچه روز شلوغی نیز دارید تمرین کوتاه آن روز بسیار مفیدتر از مرور دروس در آخر هفته است.

13- قطعه را حفظ کنید
حفظ قطعات بسیار سودمند است و بسیار پیشنهاد نیز می شود. بعضی وقت ها مغز به خوبی نمی تواند به خواندن نت ها بپردازد . چنانچه قطعه را حفظ باشید بار بزرگی از دوش مغز خود برداشته اید و کنترل انگشتان و انگشت گذاری ها با سهولت بیشتری به انجام میرسد.

14- با دیگران بنوازید.
بعضی وقتها فشار خارجی بسیار سودمند است . اینگونه همنوازی ها شما را مجبور می کند تا با سرعت بیشتری به تمپوی مناسب دست پیدا کنید و یا اینکه به قابلتهای خود یافته خود در اجرا ، حس اعتماد به نفس خود را بالاتر ببرید.

15- انتخاب اهداف معقول
چرا می خواهید این دوره از تمرینات را به انجام برسانید؟ قبل از درس بعدی چه کار می خواهید بکنید؟ چه چیزی را برای تکنوازی بعدی خود می خواهید آماده کنید ؟ برای مستمعین بعدی خود در مدرسه ، منزل یا میهمانی چه چیزی را می خواهید بنوازید؟
زمان مناسبی را برای این کار انتخاب کنید و هر روز به همان مدت به تمرین آن بپردازید.

مرحله ی سوم -مرورپیشرفت خود :

16- صفا کنید
در پایان هر دوره تمرین ، لحظه خوشی برای نشستن و تکیه دادن به صندلی و لذت بردن از اجرای تمام قطعه وجود دارد. آنرا از خود دریغ نکنید. آنچه را به انجام رسانیده اید کاملا مرور کنید و تغییرات لازم در برنامه ی فردای خود را لحاظ نمایید
بعضی مواقع ما احتیاج به یاد آوری این مطلب داریم که نواختن ساز، صفا کردن است. لذا چنانچه امروز به سختی در حال کوشش وتکاپو هستیم ، یک روز را تعطیل کنیم ، از تمرینات سخت مرخصی بگیریم و قطعاتی را که خیلی علاقه داریم بزنیم و بخاطر بیاریم که برای چی عاشق ساز خود هستیم.

17- نکات رفع ایرادات
در بعضی مواقع ، ضبط صوتی یا تصویری اجرای شما ، به خوبی نقاط ضعف شما را نمایش خواهد داد.

18- ذوق موسیقایی
آیا شما از طریق موسیقی احساسات خود را بیان می کنید یا مثل یک ماشین به تکرار نوتها از روی صفحات پرینت شده می پردازید ؟ ذوق موسیقایی بیان احساسات شما در قالب موسیقی است. و این ذوق متمایز کننده اجرای خوب یک موسیقیدان از یک اجرای ماشینی ملال آور است . در ابتدا سعی کنید که مسیر اصلی قطعه را به همان پویایی ، سبک نوازندگی و تمپو یا سرعت اجرای قطعه بنوازید . شما می توانید با گوش کردن به اجراهای متفاوت یک قطعه ، بررسی تاریخ زندگی نویسنده یا آن عصر و دوره ، بینش و بصیرت خود را به میزان زیادی افزایش دهید. پس امتحان کنید. جملات ،لحن ، شدت و سبک را تغییر دهید. حفظ کردن قطعه به شما در دستیابی به آزادی در بیان جملات کمک خواهد کرد. وقتی شما قطعه ای را از حفظ میدانید دیگر از بند موسیقی آن رهایی یافته اید. شما میتوانید موسیقی خودتان را با حس خود به اجرا بگذارید. با خلاقیت در تغییر ریتم ، ضرباهنگ ، داینامیک و .... خستگی را ازتن خود بیرون کنید و اثر را برای خود همواره تازه نگه دارید

مرحله ی چهارم -مدت زمان تمرین:


الف- چنانچه تمرین شما غیر جدی است
1- 5 سال : 30 دقیقه
2- 8 سال : 45- 60 دقیقه
3- 10 سال :60-75 دقیقه
4- 12سال و بالغین : 90-120 دقیقه


ب- چنانچه میخواهید حرفه ای باشید .
1- 5 سال : 30-45 دقیقه
2-8 سال : 90-120 دقیقه
3- 10 سال : 2 ساعت
4- 12 سال : 3 ساعت
5- 14 تا 18 سال : 3-4 ساعت
6- دانشجویان :5 ساعت

این میزان حداقل زمان تمرین است . حداکثر بستگی به شما دارد